Trên đà phát triển cùng cả nước, Việt Trì vẫn giữ được cho mình nét hiền hòa vùng đất cổ, nét duyên của đô thị sạch đẹp, văn minh – hiện đại, hướng đến là thành phố lễ hội về với cội nguồn dân tộc Việt Nam.
Từ kinh đô Văn Lang xưa…
Bản ngọc phả Đền Hùng và ngọc phả làng Lâu Thượng (nay là xã Trưng Vương, Việt Trì) soạn từ thời Hồng Đức năm 1470 ghi rõ: “Khi tới Sơn Tây, Người thấy một vùng đất có ngọn núi quay về, vạn dòng tụ lại, quay lại Nghĩa Lĩnh. Vua nhận đất này là đất tốt, lập tức chọn làm Kinh đô, xây dựng chính điện trên đỉnh Nghĩa Lĩnh… ”. Cùng với đó, nhiều ngọc phả tiền sử, lịch sử và các nhà khoa học đã được xác nhận, vùng đất này có vị trí rất đặc biệt, là nơi giao hòa của ba dòng sông lớn: sông Hồng, sông Lô, sông Đà và ba ngọn núi: Nghĩa Lĩnh, Ba Vì, Tam Đảo, định hướng đây là vùng đất địa linh, có hình thế “Sơn chầu thủy tụ; sơn thủy hữu tình ”.
Theo thuyết truyền thông, từ thời dựng nước, Vua Hùng có sự phân chia kinh đô Văn Lang làm nhiều khu vực khá rõ nét, như ở xã Trưng Vương ngày nay (xưa là làng Lâu Thượng) là nơi Vua Hùng bàn việc. các Lạc hầu, Lạc tướng; làng Lâu Hạ xưa có 12 đài lâu đài, cung điện, là nơi ở của Mỵ Nương; khu vực xã Sông Lô ngày nay, xưa kia là nơi các công chúa Tiên Dung, Ngọc Hoa sinh sống, cũng là nuôi dâu, nuôi tằm, dệt mộng; khu vực xã Phượng Lâu ngày nay, xưa là nơi xây dựng các Lầu Phượng – là nơi ở của các bà vợ, khu vực xã Thanh Đình ngày nay là nơi Hùng Hùng tổ chức luyện quân, săn bắn …
Đặc biệt, tại di tích Làng Cả (Việt Trì), giới thiệu cổ học được biết đến từ năm 1959, qua ba lần khai quật cho thấy, đây là khu di tích thuộc giai đoạn văn hóa Đông Sơn lớn nhất cho đến nay. Giáo sư Hoàng Xuân Chinh (Viện Khảo cổ học Việt Nam) nhận định: “Làng Cả trước khi được sử dụng làm mộ địa phương là một khu lưu trú của dân cư Đông Sơn, là di tích quý nhất của văn hóa Đông Sơn… “. Cùng quan điểm, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trịnh Sinh (Viện Khảo cổ học Việt Nam) tiếp tục nhận định: “… Đây là một trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa ngã và có tính liên tục : Thời Hùng Vương – Thời thuộc Bắc – Thời đại kiến trúc chủ. use, in that the dirs Làng Cả trở thành di tích nét nổi để nghiên cứu thời điểm này “.
Từ kết quả cuộc khai quật và nhận định của các nhà khoa học, có thể thấy rõ, Làng Cả là một trung tâm kinh tế, chính trị và văn hóa quan trọng nhất thời điểm hiện tại. Từ đây sẽ thu nhận những tinh hoa văn hóa, cũng là nơi phát tán văn hóa chung quanh và cả những nơi khác xa hơn. Niên đại của khu mộ Làng Cả được các nhà khoa học xác định kéo dài khoảng thời gian từ thế kỷ IV đến thế kỷ II – trước Công nguyên. Niên đại của các nhà tạm trú chỉ có sớm hơn, vào khoảng thế kỷ V đến thế kỷ IV trước Công Nguyên. Như vậy, có thể định nghĩa, Làng Cả là di tích của người Việt cổ sống trong khoảng thế kỷ V đến thế kỷ II – trước Công Nguyên, và tương đương với thời đại của Vua Hùng dựng nên Nhà nước Văn Lang.
… Đến đô thị văn minh, văn hóa
Thành phố Việt Trì là đô thị loại I, trực thuộc tỉnh Phú Thọ, diện tích gần 11.153 ha, dân số hơn 215 nghìn người, trong đó dân số đô thị chiếm gần 70%; có 22 đơn vị hành chính, bao gồm 13 phường và 9 xã. Trải qua nhiều giai đoạn quy hoạch và xây dựng, Việt Trì quản lý vai trò, vị trí quan trọng trong sự nghiệp phát triển chung của tỉnh, của Tây Bắc Bộ và Đông Bắc Bộ. Việt Trì có Quốc lộ 2, Quốc lộ 32C, đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai chạy qua, kết nối thành phố với các tỉnh phía Bắc; có nhiều cây cầu lớn kết nối giao diện như cầu Văn Lang, cầu Việt Trì, cầu Hạc Trì, cầu Vĩnh Phú (đang xây dựng), nút giao với đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai (IC7), có đường sắt and the system of the multi format … used to create a condition in the link area and thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
Việt Trì hiện có 50 di tích đã được xếp hạng; trong đó có di tích xếp hạng Đặc biệt Quốc gia Đền Hùng; 13 di tích Quốc gia, 36 di tích cấp tỉnh. This chính là điểm nhấn cùng hấp dẫn cho nhân dân và du khách khi đến với thành phố ngã ba sông.
Chỉ riêng giai đoạn 2016 – 2020, Việt Trì đã huy động hơn 27,600 tỷ đồng đầu tư cho kết cấu hạ tầng trên địa bàn thành phố. Đến hết năm 2018, 100% các xã thành phố đã hoàn thành xây dựng nông thôn mới, sớm hơn 2 năm so với kế hoạch. Một trong các công cụ khai thác là xây dựng Việt Trì trở thành đô thị văn minh, văn bản hóa đã được Ban chấp hành Đảng bộ thành phố lần thứ XX, nhiệm kỳ 2015 – 2020 xác định. Show thực tế hóa mục tiêu này, Việt Trì đã tập trung được tư vấn đầu tiên xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án trọng điểm, tạo cho thành phố diện mạo khang trang, xanh, sạch, đẹp, tốt nhất điều kiện cho công việc thực hiện hai di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại là “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” và “Hát Xoan ở Phú Thọ”.
Cùng với đó, Việt Trì dành nhiều nguồn lực cho đầu tư, tôn tạo 30 di tích trên bàn, mục đích bảo tồn, phát huy giá trị của di tích và gắn với phát triển du lịch. Công ty xây dựng và mở rộng không gian lễ hội cũng được quan tâm. Nhờ đó, một số di tích đã trở thành những sản phẩm du lịch hoàn chỉnh, có các đặc tính của vùng đất Tổ, tạo ra các điểm du lịch hấp dẫn trong và ngoài nước…
Nâng tầm quản lý đô thị, thành phố Việt Trì đã triển khai thực hiện Đề án Đô thị văn minh, văn hóa giai đoạn 2016 – 2020 và Đề án Đô thị văn minh, hiện đại giai đoạn 2021 – 2025. Việc triển khai Quy chế đô thị quản lý và xây dựng đề án, nâng đô thị Việt Trì đã nhận được sự đồng tình, sự tích cực của cộng đồng, tạo ra sự biến đổi trong ý thức của người dân và tinh thần tự giác thực hiện nhân dân trong các lĩnh vực về thứ tự xây dựng, đô thị thứ tự, môi trường vệ sinh…
Thành phố lễ hội về với nguồn dân tộc Việt Nam
Ngày 12/6/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 817 / QĐ-TTg năm 2020 phê duyệt mục tiêu, định hướng, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu phát triển thành phố Việt Trì trở thành thành phố lễ hội về với nguồn dân tộc Việt Nam, giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn 2030. Đây là nguồn cổ vũ, tiếp thêm động lực để Việt Trì giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa, đáp ứng nhu cầu văn hóa Ngõ của nhân dân đất Tổ nói riêng, của dân tộc Việt Nam nói chung.
Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Chủ tịch UBND thành phố Việt Trì cho biết, có năng lực và lợi thế to lớn, đặc khu đất Tổ, thành phố và thực hiện đồng bộ các giải pháp để quy hoạch, hình thành, phát triển triển khai không gian lễ hội bảo đảm kết hợp hài hòa với không gian phát triển kinh tế – xã hội, trên cơ sở giữ bản sắc văn hóa dân tộc, môi trường bảo vệ sinh thái, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội vững bền. Hiện tại, Việt Trì đã xây dựng không gian trung tâm lễ hội từ Khu Du lịch Quốc gia Đền Hùng – trung tâm thành phố – Bạch Hạc theo hướng kết hợp hài hòa giữa truyền thống, dân tộc và hiện đại; đồng thời tạo ra môi trường môi trường sinh thái chất lượng để tăng cường cảnh quan du lịch, tận dụng không gian xanh để phát triển các chức năng khu vực, dịch vụ.
Theo quy hoạch đã được duyệt duyệt Chính phủ, Khu Du lịch Quốc gia Đền Hùng sẽ tiếp tục được triển khai xây dựng với nhiều hạng mục; các cấu trúc hạ tầng đô thị và mạng lưới giao dịch tiếp tục được hoàn thiện. Các tuyến đường nội thị như: Nguyễn Tất Thành, Tôn Đức Thắng, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Văn Linh, Vũ Thê Lạng, Phù Đổng … và hơn 130km đường giao thông nội bộ, nhiều tuyến quốc lộ, cầu và đường Đối ngoại như đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai, Quốc lộ 2, Cầu Hạc Trì, Cầu Văn Lang, Cầu Vĩnh Phú … tiếp tục được đầu tư, nâng cấp và xây dựng mới, giúp kết nối giao thông, kết thúc đưa kinh tế ra, tạo thành điểm nhấn cho thành phố.
Cùng với đó, Việt Trì tiếp tục phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển nền tảng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương; tăng cường tác động, liên kết với các địa phương, quốc gia có các sản phẩm văn hóa phi vật thể đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh sách. Kết hợp giữa các dân tộc và tính toán hiện đại, tạo sự hòa hợp, gắn kết giữa các chức năng của thành phố công nghiệp và hội du lịch, thành phố Việt Trì và đang vận động tối đa các nguồn lực để thực hiện hành vi phạm tội về đầu tư cấu trúc hạ tầng, xây dựng đô thị văn minh – hiện đại; phát triển dịch vụ, nhất là dịch vụ du lịch, nhằm tạo ra sức mạnh mới trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội thành phố.
Thành phố Việt Trì từng bước duy trì, phục dựng và nâng cấp các lễ hội văn hóa dân gian, truyền thông hiện có gắn với các di tích liên quan đến thời đại Hùng Vương trên địa bàn, trang bảo mật, tiết kiệm, hiệu kết quả; đồng thời tổ chức các buổi lễ hội mới để thu hút khách du lịch… Thông qua đó, vừa giáo dục truyền thông, vừa xây dựng phong cách công dân đất Tổ, vừa quảng bá, vừa truyền thông về thành phố lễ hội về với dân tộc tộc Việt Nam. Đồng thời, tăng cường liên kết với các địa phương trong tỉnh, với các tỉnh trong khu, các trung tâm du lịch, các đối tác trong và ngoài nước để hình thành các khu du lịch – tập trung dịch vụ…
Với các thành tựu đạt được như những chức năng, lợi thế có sẵn, cùng sự quyết định của cấp ủy, chính quyền thành phố và đồng thuận, khát vọng lên toàn dân, thành phố sẽ sớm hoàn thành thành các bộ tiêu chí thành phố văn minh – hiện đại, từng bước đưa Việt Trì trở thành điểm hấp dẫn cho các nhà đầu tư, du khách thập phương, từng bước đưa Việt Trì trở thành thành phố lễ hội về với dân tộc tộc Việt Nam.