TTH – Phụ nữ dân tộc ít người ở vùng cao và đang tham gia tích cực và thể hiện quan trọng đặc biệt trong phát triển du lịch của vùng cao A Lưới.
Du khách tham quan một cơ sở du lịch ở A Grid
Điểm sáng A Nôr
Cách trung tâm huyện A Lưới 3km, làng A Nôr thuộc xã Hồng Kim có 23 ngôi nhà thì có đến 6 homestay. Tại những homestay này, du khách được phục vụ các món ăn truyền thống của địa phương, nghệ thuật biểu diễn múa, hát … Khu vực xung quanh cũng có hàng hóa phục vụ ăn uống cho khách tham quan, tắm suối; có đường truyền cung cấp wifi miễn phí cho khách du lịch tại các homestay.
Làng du lịch cộng đồng A Nôr hình thành cách đây 3 năm. Từ những ban đầu ngạc nhiên, các dân cư ở đây đã dần dần làm quen với những tổ chức kỹ thuật sự kiện cộng đồng, người phục vụ phòng, giao tiếp với khách du lịch. Ở đây có đội dịch vụ với 10 chị phụ nữ. Mỗi ngày, họ vẫn lên nương, rẫy bình thường. Cuối tuần, khi khách du lịch đến tham quan và ở lại trong các homestay, muốn tham gia các hoạt động trải nghiệm, đội dịch vụ sẽ hướng dẫn khách hàng làm bánh A Quát, giã gạo, sàng lọc, xông lên, gội đầu bằng nước lá rừng, văn nghệ lửa trại cộng đồng khi đêm xuống, chế biến các món ăn truyền thống cùng nhiều hoạt động khác nhau mang đậm bản sắc văn hóa của người Pa Cô.
Thu nhập từ du lịch góp phần cải thiện đáng đời người, đặc biệt là chị em phụ nữ. Nấu ăn cho khách hay hướng dẫn làm bánh, giã gạo… các chị em phụ nữ dân tộc ít người cảm thấy như đang làm việc nhà mình nhưng lại có thêm thu nhập nên ai cũng vui, cũng thích. Làng du lịch cộng đồng A Nôr ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn, cũng là lúc nhiều phụ nữ Pa Cô có cơ hội thay đổi trong phát triển sinh kế. Đặc biệt, nhờ tham gia du lịch đã giúp người phụ nữ Pa Cô suốt ngày quanh quẩn nơi nương rẫy biết nuôi ước mơ làm giàu từ nghề dịch vụ.
Làm du lịch cũng phải… tập
Đồng đồng A Nô du lịch được xem là điểm sáng du lịch, trong đó vị trí của phụ nữ được định hướng. Kết quả triển khai bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2021, Hội đồng bình chọn huyện A Lưới đã tiếp nhận 21 sản phẩm tham gia, chỉ riêng nhóm sản phẩm thủ công mỹ nghệ đã có 17 sản phẩm: Con sao la; túi đựng Ipad; khăn trải bàn, rèm trang trí; tấm vải zèng; vải zèng treo tường; ba lô; khăn cổ; túi xách; búp bê… mang phong cách đặc trưng vùng miền, kinh tế du lịch và phong cách người phụ nữ.
Time qua, nhiều phụ nữ dân tộc ít người ở vùng cao A Lưới đã khởi động và tích cực tham gia, đầu tư làm du lịch. Tuy nhiên, theo bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện A Lưới, du lịch vẫn là một khái niệm xa lạ với bà vùng cao A Lưới không hiểu và không biết cách làm; Thiếu hiệu quả khi khách hàng ít, không có đầu vào, hiệu quả kinh tế không cao.
Trong tiền bối cảnh đó, huyện A Lưới đã tăng cường vận động giúp dân nói chung và phụ nữ dân tộc ít người nói riêng, chủ động tham gia làm du lịch. To have Làng du lịch cộng đồng A Nôr, chị em phụ nữ dân tộc Pa Cô nơi đây đã được dự án Trường Sơn Xanh huấn luyện về cung cách phục vụ du lịch, từ dọn phòng ngủ, trải ga để bày biện pháp một. Riêng các hoạt động văn nghệ dân vũ, các tập luyện của các chị em giống nhau với sự trợ giúp của cấp hội phụ nữ và ngành văn hóa thông tin cơ sở. Cùng tay, Sở Du lịch phối hợp với địa phương mở các lớp huấn luyện về du lịch, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội với chương trình về lao động và công việc. Đặc biệt, hội phụ nữ cấp phép triển khai đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 – 2025” của Chính phủ.
Tháng 7 vừa qua, tại xã Hồng Kim, Helvetas phối hợp với Hội Du lịch cộng đồng Việt Nam tổ chức huấn luyện chuyên sâu về marketing du lịch sinh thái cho một số cộng đồng dân tộc thuộc các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị and Thừa Thiên Huế. Hơn 30 học viên là dân tộc ít người, trong đó có nhiều phụ nữ được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để có thể tự quảng bá cho các dịch vụ du lịch sinh thái của mình. Các chuyên gia không chỉ cấp cho học viên các kiến thức chung về marketing du lịch mà còn hướng dẫn thực hiện tại chỗ các kỹ năng như quay phim, chụp ảnh, chỉnh sửa và dựng phim bằng phần mềm trên di động, viết nội dung và đăng tải lên nền tảng, như Facebook, TikTok…
Nắm bắt cơ hội
Năm 2021, Huyện ủy ban hành Nghị quyết số 04 – NQ / HU về việc phát triển du lịch huyện A Lưới, giai đoạn 2021 – 2025 tầm nhìn đến năm 2030. Huyện A Lưới định hướng phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, đi liền với bảo tồn và phát huy các phương pháp hóa văn bản trị giá, kết hợp với môi trường bảo vệ, bảo đảm an ninh quốc phòng, truyền thông an toàn xã hội.
Hiếm có miền núi địa phương nào như Lưới cước có chức năng và thế mạnh rất lớn về việc phát triển các loại hình du lịch, từ du lịch sinh thái, du lịch ẩm thực, du lịch văn hóa dân tộc … đến du lịch lịch các điểm mạng hóa cách hóa. Mới đây, Hiệp hội Du lịch Việt Nam trực tiếp tham khảo làng du lịch cộng đồng A Nôr. Với kết quả phát triển du lịch cộng đồng, làng A Nôr được Hội đồng thi đua của Hiệp hội Du lịch Việt Nam chọn là làng du lịch cộng đồng tiêu biểu của Việt Nam. Có thể xem đây là cơ hội để phụ nữ dân tộc ít người thể hiện vai trò trong việc phát triển kinh tế và giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 – 2025” của Chính phủ tạo ra những thay đổi trong tư duy và phương pháp triển khai các hoạt động hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh doanh, thu hút hàng hóa gia đình hội nghị viên phụ ở Lưới tham gia, tự khởi nghiệp, khởi động kinh doanh, thoát nghèo, nữ làm giàu. Từ đó, xuất hiện mô hình phụ nữ dân tộc ít người làm ăn kinh tế, trong đó có du lịch, biết tính toán và giải quyết công việc, đạt được hiệu quả kinh tế cao.
Bài, ảnh: Đan Duy