Có một sự hòa hợp tuyệt vời giữa vẻ đẹp nên thơ, thoáng của hồ sơ Hòa Bình với sự nhiệt tình, hiếu khách một cách dung dị giữa người Mường. Những cái tên như Bản Đá Bia, xã Tiền Phong; xóm Ké, xã Hiền Lương, xóm Sưng, xã Cao Sơn… (huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình) là những địa chỉ đáng xem xét trên hành trình với hồ Hòa Bình.
Bản Mường bên mép hồ
Từ Hà Nội, ngược theo QL 6 hơn 60km, rồi rẽ về quốc lộ 21A sẽ đến thị trấn Đà Bắc. Tiếp tục quánh theo tỉnh lộ 433 uốn lượn hồ Hòa Bình hơn 40km nữa, chúng tôi đến làng homestay – bản Đá Bia (xóm Đức Phong, xã Tiền Phong). Thiên nhiên ban tặng cho nơi đây phong cảnh đẹp nên thơ, cùng với con người thật thà, dung dị, mến khách. Đặc biệt, nơi đây có rất nhiều ngôi nhà cổ kính, những quán phong tục còn mang đậm nét nguyên sơ của đồng bào dân tộc Mường.
Đến với Bia Đá, du khách có thể đi bộ, đạp xe xuyên rừng qua các suối nước trong vắt, thưởng thức không khí trong lành …
Vừa thấy khách đến nhà, cô chủ homestay Quang Thọ, Lò Thị Thúy đang lau bàn ghế liền tay, rót nước mời khách. “Đá Bia chúng tôi có 5 hộ kinh doanh homestay. Nhà của em có 1 sàn đón được 12 khách. Show at, to the last week of the client, tất cả các hộ kinh doanh homestay đều có sự chia sẻ kết nối với nhau, nhà khách này đông người chia sẻ cho các nhà khác ”- Thúy chủ động giới thiệu về bản Đá Bia.
Theo ông Lường Văn Thi, Chủ tịch UBND huyện Đà Bắc, mỗi năm, huyện đón gần 100 lượt khách, tạo công ăn việc làm cho những người dân sinh sống ven hồ. “Huyện đã xây dựng Đề án phát triển du lịch huyện Đà Nẵng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Mục tiêu của đề án nhằm mục đích hóa các định hướng phát triển du lịch của tỉnh, đưa Đà Bắc trở thành một điểm du lịch hấp dẫn, góp phần tạo thêm công việc, nâng cao thu nhập của cộng đồng dân cư và tăng thu cho ngân sách Nhà nước ”, ông Lường Văn Thi nói.
Thúy cho biết, mới đây, mỗi hộ dân du lịch được hỗ trợ 100 triệu đồng từ dự án của AOP (Action on Po Poor – một tổ chức phi chính phủ của Úc) để sửa sang nhà, đầu tư thiết bị. Từ hỗ trợ tiền tệ, các hộ dân sửa lại nhà sàn, tạo ra, không gian sinh hoạt chung của người Mường. Khách hàng được bố trí theo từng gian, có rèm che ngay ngắn. Mỗi người được trang bị đệm, gối, bảo vệ, màn hình và một chiếc đèn tre nhỏ xinh đầu giang hồ. “Đến nơi nghỉ dưỡng, mỗi khách hàng chỉ phải trả 100 đồng tiền phòng và suất ăn từ 100 đến 120 đồng”, Thúy chia sẻ.
Tự giác mô hình tại xã Vầy Nưa, huyện Đà Bắc
Sau khi tham quan xong nhà sàn, Thúy dẫn tôi xuống bến và giới thiệu về cung đường với bản Đá Bia. “Đến với Bia đá, du khách có thể đi theo đường thủy hoặc đường bộ đều rất thuận tiện. Đi đường thủy lên với Bia Đá Khách được ngắm nhìn quang cảnh của hồ Hòa Bình với làn nước trong xanh thơ mộng. Còn lại đi bộ, trải nghiệm qua từng cung đường quanh co hồ rợp bóng cây xanh, cỏ hoa, một bên là hồ mênh mông thăm thẳm… ”, Thúy giới thiệu một cách thuần thục, đầy cảm xúc.
Bảo tồn văn hóa để phát triển du lịch
Để có trải nghiệm đầy đủ về khu đất Đá Bia, chúng tôi đàn ông theo con đường lát đá như khảm màu rêu phong của núi rừng để đến với homestay Ngọc Nhiễm. Cô chủ Bùi Thị Nhịn là một trong những người đầu tiên làm du lịch cộng đồng ở Đá Bia. Liềm nói, trước đây, Đá Bia là một xóm nhỏ với vài hộ dân. Khi không có đường, nơi đây là một ốc đảo được thiết lập bởi núi rừng và sông nước. Các cơ quan Nhà nước và các tổ chức quốc tế đã nhận thấy đồng công cộng tính năng, nên đã hỗ trợ người dân trong bản sửa chữa nhà để kinh doanh phát triển du lịch. “Mặc dù đã được cải tạo lại nhưng nhà của các dân trong bản vẫn giữ nguyên kiến trúc nhà sàn truyền thống”, chị Nhịn cho hay.
Vẻ đẹp của Đá Bia
Có nhà làm du lịch phù hợp rồi, các hoạt động nghỉ dưỡng, trải nghiệm của khách hàng cũng được tính toán kỹ lưỡng. “Đặc trưng của homestay ở đây là để du khách trải nghiệm, hòa trong không khí thiên nhiên, văn hóa đặc trưng của người Mường. Du khách có thể làm nương, làm rẫy, bắt cá… với gia đình chúng tôi. Món ăn làm từ cá, thịt rất tự nhiên cùng hạt dổi, vị ngọt của măng rừng, vị đắng là sự lạ của các loại rau rừng … ”, chị Nhịn giới thiệu.
Không chỉ có những món ăn ngon, cảnh đẹp, đồng bào Mường ở đây đang phát huy những nét đặc sắc của văn hóa, tạo thêm trải nghiệm cho khách hàng. “Chúng tôi đang phục hồi những nét văn hóa của người Mường, những làn điệu múa, hát, nhảy sạp đặc trưng. Trong đó, phục hồi mô hình “Quán tự giác” – một nét văn hóa xưa của người Mường ”, chị Nhịn cho biết.
Gọi là “Quán tự giác” vì quán không có người ngồi bán hàng. Mọi người đến mua hàng đều trả tiền vào sọt theo giá niêm yết. “Các công cụ trong bản xếp hạng, có nhiều khách hàng đến tham quan, bày bán nhiều sản phẩm đồ quý giá mà không có người trông, lòng tham, lấy mà không trả tiền. Những người khách đó cứ quánh trong xóm không thể về được. Khi biết được, tự giác chuyển tiền trả vào sọt thì mới đi được … ”, chị Nhịn chia sẻ.
Khi chưa có hồ Hòa Bình, quốc lộ 6 đi qua đây, “Quán tự giác” được bán rất nhiều hàng hóa. Cứ buổi sáng, bà con có sản phẩm gì thì ghi giá mang ra quán. Đến chiều, bà con ra quán thu tiền về. Nhưng sau khi đập thủy điện Hòa Bình, nước dâng lên và quốc lộ 6 cũ chìm trong nước, “quán tự giác” cũng mất đi từ đó. “Nay khách mới bắt đầu, chúng tôi khôi phục lại, làm đa dạng thêm văn hóa của người Mường Ao”, chị Nhịn nói.
Rời bản Đá Bia, chúng tôi đưa về xóm Ké, xã Hiền Lương. Nơi đây có 3 gia đình làm du lịch cộng đồng. Mặc dù mới hoạt động, nhưng đã có những sản phẩm du lịch rất thú vị. Anh Đinh Bảo Chung, chủ homestay Sắc Luyến vừa nướng thịt để đón đoàn khách 40 người vào tối thứ 7 vừa tiếp chuyện: “Vào cuối tuần, gia đình tôi có thể đón 50 khách. Sau COVID-19, cuộc sống trở lại bình thường mới, các phòng của 3 hộ gia đình làm du lịch cộng đồng bảo mật và cho thu nhập ổn định.
Anh Chung tâm sự, sau khi cô ấy đi khắp nơi, năm 2016 anh trở về quê lấy vợ và làm ở trọ. Nắm bắt được xu hướng phát triển du lịch, năm, anh vay vốn gần 1 tỷ đồng xây dựng thêm một căn hộ sàn nữa, có phòng kín, đáp ứng nhu cầu của khách hàng. “Cảnh đẹp lòng hồ, ven hồ đủ để mời khách đến, nhưng chúng tôi sẽ làm hài lòng, quay trở lại vì khách hài lòng, vì những nét văn hóa, món ăn đặc sắc ở đây” – anh Chung nói.
Nguồn: https://tienphong.vn/muu-sinh-tren-ho-hoa-binh-bai-4-lam-du-lich-o-ban-muong-post1469690.tpo
Ông từng là tay buôn gỗ nổi tiếng, nhưng rồi sa vào đỏ đen đến phá sản. To cai cờ bạc, ông quyết định lựa chọn một nơi yên tĩnh giữa lòng người làm nương thân, trồng rừng, …