Nơi kết nối lịch sử văn hóa nghìn năm Đại Việt
Cách đây hai thập niên, những cuốc cuốc đầu tiên khai quật lớn trong lịch sử khảo cổ học Việt Nam và khu vực Đông Nam Á đã được khởi động tại 18 Hoàng Diệu, Hà Nội.
Các cuộc khai quật những năm sau đó đã phát lộ dấu tích cung điện kiến trúc cùng vô số loại hiện vật phong phú qua các triều đại, minh chứng biểu cho lịch sử văn hóa Thăng Long phát triển liên tục hơn 1.000 năm từ thời kỳ tiền Thăng Long đến Lý, Trần, Lê sơ, Mạc, Lê Trung hưng – Tây Sơn và thành Hà Nội thời kỳ cận đại.
Là người ở bên những hố khai quật từ những ngày đầu, PGS.TS Tống Trung Tín – Chủ tịch Hội khảo cổ học Việt Nam (Nguyên Chủ nhiệm trường khai quật cổ học 18 Hoàng Diệu) cho rằng, những cuộc khai mạc has been an results to big in the search of the value of di sản thế giới Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long, đồng thời thu được nhiều tư liệu mới mang tính xác thực cao, góp phần nghiên cứu, phục hồi chính điện Kính Thiên, Hoàng cung Thăng Long… cũng như các phương pháp phát huy giá trị di sản.
“Qua 20 năm khảo cứu cổ học Thăng Long, càng ngày chúng ta càng hiểu sâu sắc hơn giá trị lịch sử – văn hóa của kinh đô Thăng Long. Trong tổng thể, khu Di sản trung tâm Hoàng thành Thăng Long tiêu biểu toàn bộ di sản kinh đô Thăng Long – Hà Nội, đáp ứng 3 tiêu chí nổi bật toàn cầu của di sản thế giới với diễn đàn lâu dài, liên tục, phản hồi những ánh sáng nổi bật của nền văn hiến độc đáo có lịch sử hàng năm của vùng đất đế đô ” – PGS.TS Tống Trung Tín định hướng.
Ông cũng liệt kê những điều đã được giải mã sau 20 năm. Thời hạn, giờ đây, vị trí Hoàng thành Thăng Long Thời Lý đã được xác định tương ứng với chính xác ở khu vực 18 Hoàng Diệu và khu vực Chính điện Kính Thiên. Trong trước năm 2002, các ý kiến về vị trí chính xác của Hoàng thành Thăng Long và Cấm thành Thăng Long chỉ là phỏng đoán. Ngoài ra, các kiến trúc, hệ thống di vật của các thời kỳ đều được tìm thấy, xác định rõ ràng hơn thời điểm trước năm 2002 rất nhiều.
“Show this about the base of the base, we have been specification to be construct, Chính Điện Kính Thiên và có những người hiểu rõ về cơ bản ban đầu về kiến trúc của nó. Kết quả cơ bản của không gian Chính điện Kính Thiên Thời Lê chính là Đoan Môn – Đan Trì – điện Kính Thiên. Sân Đan Trì của Thăng Long ngày nay chính là sân Đại Triều… ”PGS.TS Tống Trung Tín nói.
Có nên sinh ra một số giá trị để bảo vệ “lõi giá trị” không?
Về những vấn đề đặt ra trong bảo tồn và phát huy giá trị của sản phẩm Hoàng thành Thăng Long, theo TS. Nguyễn Viết Chức – Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, dù được UNESCO ghi nhận, dù chương trình cổ học triển khai bài bản, khoa học và có kết quả xứng đáng thì công việc bảo tồn, phát triển huy giá trị của di sản trong những năm qua chưa đáp ứng kỳ vọng của nhân dân Thủ đô về một di sản tầm cỡ như Hoàng thành Thăng Long. Công ty bảo hành, phát huy giá trị sản xuất vẫn tồn tại nhiều vấn đề nan giải đặt ra cho các nhà nghiên cứu, quản lý.
Đến từ Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội, TS. Phạm Lê Huy cho rằng, tới nay vẫn không có người nhìn thấy nó vô giá như “Gạch vụn” ở các hố khai thác. Ông Huy vọng thời gian tới, Trung tâm Bảo tồn Di sản Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội sẽ tiếp tục đẩy mạnh xây dựng các mô hình 3D về di tích này để mọi người dễ tiếp cận và định hình rõ hơn về di tích.
Tuy nhiên, công việc bảo tồn, phát huy giá trị sẽ tiếp tục như thế nào khi có nhiều khó khăn, vướng mắc do các biến động của lịch sử hơn 1.000 năm cùng sự phát triển của cơ sở hạ tầng giao thông, nhà ở?…
TS. Nguyễn Viết Chức đánh giá, hiện vật thể quan trọng nhất trong Hoàng thành là những cung điện, những công trình của ba triều đại Lý, Trần, Lê với thời gian khoảng 800 năm hầu như không còn, hầu hết đang nằm sâu trong lòng đất dưới dạng dấu tích. “Với sự tự hào của người Việt Nam về ba triều đại kiến trúc chỉ phát triển rực rỡ khi thăm Hoàng thành có những dấu tích thì thực sự không thỏa mãn được kỳ vọng của cộng đồng”, TS. Nguyễn Viết Chức nhấn mạnh.
Từ đó, ông Chức năng cho rằng, để nâng cao hiệu quả bảo tồn và phát huy giá trị của di sản cần phải đánh giá, nhận diện lại di sản, bởi lẽ khó có thể bảo vệ các vật thể giá trị nguyên vẹn this. Ông cũng đặt các vấn đề, nên chấp nhận bảo đảm Tối ưu hóa phương pháp tồn tại là chấp nhận “Bộ lọc”, hy sinh một vài giá trị để bảo vệ cốt lõi giá trị, có ý nghĩa lịch sử, văn hóa và có khả năng phát huy tốt hơn. Cùng với đó, cũng nên cân đối các vật thể phi giá trị để “Soul” vào di tích…
Có cùng quan điểm, PGS.TS Đặng Văn Bài – Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia đề xuất hướng tiếp cận mới trong bảo tồn di sản văn hóa thế giới này. Ông bài cho rằng, trong điều kiện đã trải qua nhiều biến thiên của lịch sử, nhất là dưới áp lực của quá trình hóa thị không được kiểm tra chặt chẽ ở Hà Nội, khó có thể tham gia giữ nguyên hoặc vinh danh all all the Elements of the a element of the power to out of the kinh thành Thăng Long xưa.
Theo ông, phải chấp nhận lồng ghép vào đó các vật chất đánh dấu được phát hiện qua Nghiên cứu cổ học, khu đô thị cổ Hà Nội, một đoạn La Thành, một số điểm di động, đơn lẻ kiến trúc mục with the way are the following “Văn bản hóa cột”những điểm gợi ý để cùng với Trung tâm Hoàng thành Thăng Long tạo nên diện mạo kiến trúc mới cho khu di sản.
“Với cách tiếp cận như trên cùng kết quả nghiên cứu khoa học và khảo sát cổ, trong tương lai gần, có khả năng xây dựng hồ sơ khoa học UNESCO vinh danh lần thứ hai cho khu di sản”ông Đặng Văn Bài nói.
Ủng hộ đề xuất xây dựng khu Trung tâm Hoàng thành công viên lịch sử, Ths.KTS Đặng Khánh Ngọc – Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) chỉnh định, đề xuất this will be done the target items is the TOÀN CẦU THỦ và các di tích trên mặt đất, cổ tích học tập, các danh mục lịch sử trong khu di sản; duy trì mối liên kết của hệ thống sinh thái đặc thù và kết nối với cộng đồng theo cách thức dễ tiếp cận, đơn giản để tìm hiểu, khám phá.
Trong đó, phạm vi và sự tồn tại của đối tượng sẽ là toàn bộ di tích, tích lũy kiến trúc trong khu di sản, các dấu tích và sẽ được phát kết hợp trên nền cảnh quan bao gồm các phần tử sở hữu cơ cấu thành khu vực thành – thị Thăng Long Hà Nội.
Khẳng định ý kiến của các nhà khoa học là một trong những căn cứ, định hướng cho công ty Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản thế giới Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội trong giai đoạn mới , Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Chử Xuân Dũng nêu rõ, các nhà sản xuất giá trị được xác định phải đóng vai trò cốt lõi trong đánh giá phương pháp phát triển hài hòa giữa các hệ thống truyền thông giá trị với yêu cầu của cuộc sống hiện đại ngày nay .
“Để thực hiện tầm nhìn, chúng ta cần chuyển hướng từ tiếp cận bảo vệ di sản dựa trên các quy tắc cứng nhắc sang cách tiếp nhận dựa trên giá trị và tính năng bao trùm trên tinh thần của Công ước 1972”ông Chử Xuân Dũng nói.
T.Toàn