Chủ nhà hàng, khách sạn ở hai địa phương từng đón nhiều khách Trung Quốc và Nga nhất đang loay hoay tìm kiếm khách hàng mới, khi mùa du lịch đã qua.
Cửa hàng Trầm Hương Cổ Vận mặt quốc lộ 18 (Đường đối diện vào khu du lịch Tuần Châu, Hạ Long) vốn từng rất đông khách đi theo tour 0 đồng mua sắm, nay đóng cửa im lìm. Một số cửa hàng khác tại khu Hùng Thắng, TP Hạ Long, cũng xuất hiện.
Thiếu khách quốc tế, đội tàu tham quan vịnh Hạ Long thiệt hại nặng nề. “Trước Covid-19, lúc nào cũng vậy, 70% là khách Trung Quốc, mỗi ngày 4-5 chuyến. Họ ăn uống đơn giản nhưng số lượng lớn nên doanh thu tốt”, chị Phạm Thắm, nhà tàu Tùng Dương , shared.
“Show thì có thể lắm ngày có một địa chỉ khách. Tàu lớn thời gian phải là tiền tệ”.
Kết thúc đợt cao điểm của khách hàng mùa hè và 2/9, một số trung tâm du lịch lớn trở về trạng thái tôi tìm kiếm, nhất là những nơi từng đón nhiều khách nước ngoài. Covid ở Trung Quốc và chiến sự ở Ukraine ảnh hưởng đến việc làm ăn của nhiều điểm du lịch Việt Nam.
Ông Văn Cường, chủ sở hữu tàu khách tham quan vịnh Hạ Long, cho biết: “Nếu có khách quốc tế thì Hạ Long làm du lịch quanh năm, đặc biệt nhất từ tháng 9 đến cuối năm. Khách nội chỉ sôi động mùa anh ta”.
Năm 2019, Hạ Long đón 2,9 triệu khách quốc tế, trong đó có khoảng 60% là khách Trung Quốc. Khách đến nhiều nhất vào Tuần lễ Vàng đầu tháng 10, dịp Quốc khánh nước này. Hai năm nay, bạn áp dụng zero Covid chính sách, hạn chế xuất nhập cảnh, lượng khách hát Quảng Ninh nhỏ, không được thống kê.
Trong khi tàu du lịch, các khách sạn, nhà nghỉ từ 3 sao trở xuống cũng phải lộn xộn vì thiếu nhóm khách hàng quen thuộc. Nhiều tàu chủ cũng đồng sở hữu khách sạn 2-3 sao trước chủ yếu của khách hàng Trung Quốc, nay phải quyết định “hy sinh” một trong hai, thậm chí cả hai.
“Áp lực ngân hàng, nhiều người muốn bán khách sạn hoặc tàu nhưng cũng không ai mua”, ông Cường cho biết. “Làm ăn được thì ai muốn bán. Không làm được thì tất cả đều như nhau”.
Cách Hạ Long hơn hàng km về phía nam, Khánh Hoà cũng được hưởng ảnh hưởng từ việc mất đi hai nhóm khách hàng quan trọng là Trung Quốc và Nga. Ảnh hưởng từ hai năm Covid, cộng thêm chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine nguồn khách Nga đến Nha Trang cạn kiệt. Năm 2019, Khánh Hòa đón hơn 3,5 triệu lượt khách quốc tế, nhiều nhất Trung Quốc với 2 lượt, Nga thứ nhì với gần 500.000 lượt. Khi đó mỗi ngày sân bay quốc tế Cam Ranh đón hơn 30 chuyến bay từ Trung Quốc, 6-7 chuyến từ Nga.
Ở Nha Trang, các tuyến đường từng đông khách nước ngoài như Nguyễn Thiện Thuật, Hùng Vương … giờ đi vẻ, chỉ lác đác khách Hàn Quốc. Du lịch đã mở cửa, nhưng nhiều quán, khách sạn ở những khu vực này vẫn đóng, nhiều nơi hoặc treo biển cho thuê mặt bằng, hoặc xuống cấp vì không thể chỉnh trang, dọn dẹp.
Phóng viên tra cứu VnExpress, nhiều mặt bằng tại khu này trước khi dịch có giá thuê cả phần trăm mỗi tháng, hiện giảm hơn 60% nhưng không có người thuê. Nhiều cửa hàng đóng cửa tìm kiếm.
Anh Hoài, chủ một quán ăn ở đường Nguyễn Thiện Thuật, cho biết vừa qua, anh đã sửa sang, dọn lại hàng để kỳ vọng được một lượng khách nội dung. Đông khách nhưng quán của anh lại nằm ở khu phố Tây nên đi ra ngoài, được du khách trong nhà ăn.
“Không có khách, vẫn phải trả tiền thuê mặt bằng hàng tháng, nên tôi quay lại tiếp tục đóng cửa”, anh Hoài nói.
Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích tỉnh Khánh Hòa, ông Nguyễn Tuấn Dũng, cũng cho biết khách du lịch đến Khánh Hoà đa số là nội địa. Việc thiếu nguồn khách quốc tế trọng điểm là Nga và Trung Quốc làm doanh thu giảm giá, yêu cầu đơn vị phải tính toán lại các chi phí cho phù hợp thực tế.
Old client, new client
Chờ đợi và tìm kiếm khách hàng mới là hai công việc mà những người làm du lịch tại Khánh Hoà và Quảng Ninh đang làm. Nhưng họ vẫn loay hoay vì không biết phải đợi đến bao giờ và có một thực tế khó có thể tìm được nguồn thay thế. This is not only at Viet Nam that on all the world. Năm 2019, khách Trung Quốc là nhóm đông nhất với 154 triệu lượt, chi tiêu 293 tỷ USD, bỏ xa khách Mỹ (128 tỷ USD). Giai đoạn 2015-2019, this group used near 35% lượng khách hàng quốc tế vào Việt Nam mỗi năm.
“Họ vẫn thắt chặt giới hạn Covid-19 nên tôi không có khách. Sau 2/9 không có khách Trung là căng. Tàu bè lại ngủ đông và chờ đợi mà thôi”, anh Văn Cường ở Hạ Long cho biết.
Một lãnh đạo của Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh cũng nhận định: “Trong thời gian tới, không có nguồn khách nào có thể bù đắp về số lượng khách Trung Quốc”.
Ông Phạm Minh Nhựt, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch Nha Trang, cho hay hai thị trường quan trọng nói trên vẫn là “ẩn số”, không biết khi nào quay lại.
“Lượng khách hàng tháng 8 trong thời gian dần dần, các cơ sở lưu trú có rất nhiều phòng trống. Khách hàng ít, lượng phòng trống cao sẽ làm giảm giá phòng cũng như chất lượng máy chủ”, ông Nhựt cho biết.
Khách hàng Ấn Độ là một giải pháp trước mắt, nhưng không thể lập tức có được số lượng lớn. Theo bà Nguyễn Thị Lệ Thanh, Giám đốc Sở Du lịch Khánh Hòa, thời gian qua tỉnh định hướng phát triển đa dạng nguồn khách quốc tế, xúc tiến thị trường Ấn Độ và Hàn Quốc.
“Ngành du lịch tỉnh đang tiếp cận nguồn khách và sản phẩm du lịch một số nước. Nếu thị trường nào có tiềm năng thì sẽ tiếp tục quảng bá”, bà Thanh nói. Dù vậy bà Thanh thừa nhận để khai thác trường tốt này cần thời gian, chuẩn bị kỹ thuật, đồng thời có chính sách.
Trước dịch, khách hàng Ấn Độ đến Việt Nam gần 170.000 người và hiện đứng thứ 16 trong các quốc gia và vùng lãnh thổ vào Việt Nam. Ấn Độ có hơn 1,3 tỷ lệ nhưng việc khai thác trường này chưa thành công. Từ khi Việt Nam mở cửa du lịch, khách Ấn Độ đạt mức cao nhất vào tháng 7 với hơn 11.700 lượt.
Quảng Ninh cũng đang cố gắng kích hoạt bằng hướng dẫn hoạt động tới địa chỉ khách hàng và Ấn Độ. Mới đây, đoàn đầu tiên sau khi dịch bao gồm các hãng lữ hành, hàng không và truyền thông Ấn Độ đã đến khảo sát sản phẩm nghỉ dưỡng trên vịnh Hạ Long. Trải nghiệm từ chuyến đi là cơ sở cho các doanh nghiệp du lịch Ấn định hướng thị trường, đưa khách đến Quảng Ninh.
Đại diện Sở Du lịch cũng cho biết cùng với Ấn Độ, du khách từ khu vực ASEAN cũng là hướng phát triển của Quảng Ninh thời gian tới, bên cạnh các hệ thống truyền thông thị trường như Hàn Quốc và Trung Quốc.
Lê Tân – Bùi Toàn