Trải qua 20 năm hình thành, khó khăn để phát triển, đến nay Trung tâm đã trở thành “mái nhà chung” nơi tập trung các hãng nhạc, tác giả tin tưởng ủy quyền và đồng hành, là “cánh tay nối dài” cho hoạt động quản lý nhà nước trong công việc thực thi bảo vệ các quyền của tác giả, các quyền liên quan ở Việt Nam.
Các nhạc sĩ trong một buổi làm việc với VCPMC liên quan đến công việc thuộc phạm vi quyền. Ảnh: PV
Hành trình 20 năm
Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam được thành lập ngày 19-4-2002 theo Công văn số 28 / BTCCBCP-TCPCP ngày 18-4-2002 của Ban Tổ chức Bộ (nay là Bộ Nội vụ) và Quyết định định số 19/2002 / QĐ ngày 19-4-2002 của Hội Nhạc sĩ Việt Nam.
Tròn 20 năm, đến nay Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam từng bước hoàn thiện, trở thành một tổ chức đại diện thể hiện quyền tác giả (trong lĩnh vực âm nhạc) hoạt động hiệu quả và có tín hiệu với các thành viên trong nước cũng như quốc tế. Đây cũng là “mái nhà chung” nơi chứa các hãng nhạc, tác giả tin tưởng ủy thác và đồng điều hành, là “cánh tay kết nối dài” cho hoạt động quản lý nhà nước trong công việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên kết quan ở Việt Nam, góp phần chuyển đổi nhận thức và ý kiến tuân thủ pháp luật, đưa ra pháp luật về sở hữu trí tuệ nói chung, quyền tác giả, quyền liên quan từng bước đi vào đời sống xã hội, phù hợp hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển, hội nhập của đất nước.
Là tổ chức phi lợi nhuận, trực thuộc Hội Nhạc sĩ Việt Nam, có tư cách pháp nhân độc lập, hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam và Điều lệ Hội nhạc sĩ Việt Nam. 20 năm qua, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam làm tốt vai trò sứ thần trong công việc quản lý, khai thác quyền tác giả được thành viên ủy quyền; cấp phép, thu và trả tiền lợi nhuận, thù lao; quyền bảo vệ và pháp lý lợi ích của các tác giả, nhạc sĩ là thành viên theo quy định của pháp luật.
Trung tâm cũng khuyến khích sáng tạo, góp phần phát triển văn bản hóa âm nhạc thông qua hoạt động xã hội nghề nghiệp; giúp cơ quan quản lý nhà nước trong việc hoạch định và thực hiện chính sách pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan; phối hợp phổ biến, tuyên truyền pháp luật; tổ chức hội thảo, hội nghị huấn luyện về quyền tác giả, quyền liên quan; tham gia các hoạt động đối ngoại, tương tác và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan …
Kể từ những ngày đầu vận hành và chính thức thành lập với số lượng thành viên ban đầu là 274 nhạc sĩ, đến nay, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam có gần 5.200 tác giả, phạm vi hoạt động trên cả nước, trụ sở chính tại Hà Nội, Chi nhánh hướng Nam đặt tại TP Hồ Chí Minh, Văn phòng đại diện tại Đà Nẵng.
Tháng 7 năm 2009, Trung tâm trở thành thành viên chính thức của Liên minh quốc tế các hiệp hội các nhà soạn nhạc và lời (CISAC), hoạt động trả lời ứng dụng các tiêu chí chuyên nghiệp của quốc tế nhằm có đủ điều kiện và năng lực cho bài hát hợp tác ký kết phương với các quyền của tổ chức tương ứng trên thế giới.
Tính đến tháng 9-2022, Trung tâm bảo vệ quyền đối với tác giả âm nhạc Việt Nam đã thỏa thuận cấp quyền với 86 tổ chức quản lý tập quyền, nhà sản xuất, nhà xuất bản có cùng lĩnh vực, với phạm vi Edit at the 160 national family and the top of the top. Thông qua các thỏa thuận này, Trung tâm hiện đang là tổ chức đại diện cho các quyền tác giả duy nhất tại Việt Nam, các quyền đại diện để quản lý và bảo vệ lợi ích trên 4 triệu tác giả quốc tế tại thổ địa Việt Nam. Với phương thức cam kết và cơ chế phối hợp giữa Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam và các tổ chức quốc tế, quyền lợi của tác giả Việt Nam cũng được quản lý, bảo vệ tại các tổ chức quốc tế ký kết.
Hiện nay, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đang thực hiện cấp phép và thu tiền sử dụng quyền tác giả âm nhạc trên 20 lĩnh vực sử dụng âm nhạc như: biểu diễn nghệ thuật, phát thanh – truyền hình , sản xuất chương trình truyền hình, sản xuất, phát hành bản ghi âm, ghi hình, phát trực tuyến, trang web và ứng dụng âm nhạc, mạng xã hội, nhạc chuông nhạc chờ, sao chép quảng cáo, nhạc phim, phương tiện giao thông tin, các lĩnh vực dịch vụ có sử dụng nhạc tại các điểm kinh doanh như nhà hàng, khách sạn, resort, nhà hàng, phòng karaoke, quán bar, cà phê, phòng trà, siêu thị, cửa hàng, trung tâm thương mại, khu mua sắm, khu vui chơi, cơ sở sản xuất sức khỏe – thể dục – thẩm mỹ, rạp chiếu phim…
Tính từ khi thành lập đến nay, tổng số tiền Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã thu được qua 20 năm (2002-2021) là trên 1.000 tỷ đồng, thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước theo quy định đồng gần 100 tỷ đồng.
Bộ phận chế độ của Trung tâm bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam thường xuyên thực hiện tư vấn, hỗ trợ pháp lý cho nhiều tác giả trong hàng trăm tác giả liên quan đến tranh chấp hoặc chuyển giao tác phẩm; tích cực và nhanh chóng giải quyết khiếu nại của các tác giả thành viên nhằm bảo vệ quyền lợi, lợi ích hợp pháp của tác giả, giúp tác giả tìm hiểu các vấn đề về pháp lý cần thiết trong việc phát hiện có quyền điều hành phạm vi tác giả hoặc các trường hợp như: xác nhận, xác minh tác giả, rà soát độc quyền, cập nhật tác giả, xác minh và điều chỉnh tên tác giả thông tin – tác giả để bảo đảm quyền nhân thân, quyền đứng tên tác giả phẩm; giải quyết khiếu nại liên quan đến việc sử dụng tác vụ / quyền của tác giả, tổ chức hòa giải khi có yêu cầu của các tác giả thành viên…
Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn – Tổng giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho biết, Trung tâm đã và đang thực hiện chi trả quyền cho các nhạc sĩ thành viên theo từng quý (3 tháng / lần). Cùng với quyền bảo đảm và sự hợp tác có ích của tác giả – chủ sở hữu tác phẩm, thời gian qua, Trung tâm kiểm soát các trường hợp âm nhạc, đặc biệt là trên nền tảng. Tích cực liên hệ, phục vụ, đàm luận cùng các đơn vị sử dụng nhằm mục đích duy trì ổn định nguồn lợi nhuận, thù lao sử dụng tác phẩm.
Bên cạnh đó, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam phối hợp với Hội Văn học nghệ thuật ở Trung ương, khu vực và địa phương truyền thông, phổ biến các quy định về quyền tác giả, quyền liên quan đến các tác giả, hội viên. Qua đó, Trung tâm giúp các tác giả tìm hiểu các quy định của pháp luật, nâng cao ý thức bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp đối với các tác giả do mình sáng tác, chủ sở hữu; duy trì hoạt động thiết lập hội viên, kiểm tra và hỗ trợ, giúp đỡ các đơn vị nhạc bị bệnh nặng, bệnh nghèo, có hoàn cảnh khó khăn, tham gia các hoạt động từ thiện và an sinh xã hội …
Ngôi nhà chung của các đại lý
Với nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung, tác giả của hàng trăm tác giả âm nhạc nổi tiếng, trong đó có khúc ca “Nhật ký của mẹ”, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam giống như một ngôi nhà, mà ở That of the music that can be yen tam lam viec va nhan duoc nhieu loi chuc phuc tu cac quyền tác giả của mình. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung cho biết, năm đầu tiên khi anh trở thành thành viên của Trung tâm, số tiền tác quyền anh nhận được là 9 triệu đồng, đối với anh, số tiền lúc đó món quà đặc biệt. Qua từng năm, anh lại bất ngờ với số tiền mà Trung tâm mang lại cho anh. Đến năm 2021, số tiền tác quyền anh nhận được lên đến hơn 1,2 tỉ đồng.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng, quyền bảo vệ đối với tác giả âm nhạc là quan trọng tiền tố trong công việc phát triển văn hóa. Ảnh: VCPMC
“Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho tôi tin tưởng rằng tôi sống được bằng nghề, từ đó tôi yên tâm và có thêm động lực để tôi tiếp tục sáng tạo ra những tác phẩm hay hơn cống hiến cho xã hội. Quyền tác giả số tiền này sẽ được trả lại đến 50 năm sau khi tác giả mất, đó là di sản tôi để lại cho con cháu mình ”, nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung chia sẻ.
Nhạc sĩ Hoài An trưng bày, với anh và nhiều nhạc sĩ khác, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam là một nền tảng, không chỉ về vấn đề tinh thần, quyền bảo vệ lợi ích cho các nhạc sĩ trung tâm, mà còn bảo mật cuộc sống. “Trong 20 năm qua, số tiền tác quyền mà Trung tâm thu được và chi trả cho các hãng nhạc tăng gấp đôi từ vài trăm lần, tôi thấy các quyền lợi của mình được bảo vệ ngoài sức mong đợi. Tôi và các nhạc sĩ rất yên tâm tiếp tục sáng tạo ”, nhạc sĩ Hoài An nói.
Nhạc sĩ Văn Thao, con trai nhạc sĩ Văn Cao, tác giả bài Quốc ca Việt Nam chia sẻ, từ khi có Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, gia đình có tiền bản quyền các tác phẩm của nhạc sĩ Văn Cao, số tiền đó đủ để nuôi mẹ ông – vợ nhạc sĩ Văn Cao đến giờ và các con không phải đóng góp gì. Đó là ước mơ của nhạc sĩ Văn Cao từ xưa và bây giờ ước mơ đó đã trở thành hiện thực.
Không chỉ trả lại quyền tác giả, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam là nơi để các nhà văn hóa tin tưởng gửi qua giấy tờ pháp lý các quyền bảo vệ nhạc sĩ cho các tác giả của mình. Đơn cử như trường hợp của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung và câu chuyện bản quyền ca khúc “Vầng trăng khóc” là một ví dụ.
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung kể, ca khúc “Vầng trăng khóc” được sáng tác nhạc và lời năm 2002, được nhiều ca sĩ tập trung trong nước hát. Từ năm 2008, trên internet lần lượt xuất hiện phiên bản ca khúc “Vầng trăng khuyết” của các ca sĩ nước Lào, Campuchia, Thái Lan và Trung Quốc. Cứ mỗi lần như vậy Nguyễn Văn Chung lại bị nghi ngờ là đạo nhạc. Anh rất cảm xúc và nhờ Trung tâm hỗ trợ gửi đơn lên Liên minh quốc tế các hiệp hội các nhà soạn nhạc và lời (CISAC), sau đó, CISAC và Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam rà soát and the set up version “Vầng trăng khuyết” xuất hiện tại Việt Nam đầu tiên, từ đó công nhận bản quyền và trả lại danh sách dự án cho nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung.
Nhạc sĩ Hoài An cũng chia sẻ, đối với người sáng tạo, công việc của mình phải đi lấy tiền bản quyền, gỡ bỏ các trung tâm sử dụng nhạc của mình nhưng không có thiện chí rất vui lòng. Bản thân anh từng gặp trường hợp khó chịu đến mức anh ấy muốn bỏ luôn. Từ khi nhập VCPMC, anh không cần phải làm việc đó.
Không chỉ Nguyễn Văn Chung, Hoài An, mà thời gian gần đây, nhiều công việc liên quan đến việc phân loại quyền tác giả, cảm xúc cũng được Trung tâm hỗ trợ giải quyết cho các quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho các nhạc sĩ.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Hoài Sơn, Thường trực Ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, chia sẻ năm 2015, để xây dựng chiến lược phát triển các ngành văn hóa, ông cùng các nghiệp vụ Vương quốc Anh khảo sát các bản quyền bảo vệ trung tâm và nhận thấy các bản quyền trung tâm ở đây, đặc biệt là bản quyền bảo vệ của tác giả âm nhạc rất phát triển. Khi đó, ông hiểu rằng, để có được công ty âm nhạc phát triển, phủ sóng khắp thế giới, các bản quyền bảo vệ trung tâm ở Anh đã thực hiện rất tốt các quyền bảo vệ có lợi cho các tập đoàn nhạc, cho những người đó. người làm âm nhạc.
Doanh thu xuất khẩu trong lĩnh vực văn hóa sáng tạo của Anh thời điểm đó là 80 tỉ lệ bảng, trong đó âm nhạc đóng vai trò hết sức quan trọng. Khi đó, ông và các đồng nghiệp ao ước, về Việt Nam có thể được xây dựng trong ngành công nghiệp văn hóa phát triển, mà nhân viên là bản quyền tác giả để từ đó nuôi dưỡng được đam mê, ngọn lửa nhiệt huyết của các tài năng sáng tạo, để các tài năng sáng tạo khi tỏa sáng, giúp cho nghệ thuật của chúng ta phát triển, giúp đời sống văn hóa đất nước thực sự trở thành nền tảng tinh thần cho xã hội.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Hoài Sơn, đây cũng là lý do khi xây dựng chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa, ông và các đồng nghiệp trở lại mong muốn có nhiều hơn nữa Trung tâm bảo vệ bản quyền, không chỉ trong âm nhạc mà ở các lĩnh vực khác nhau, để các nghệ sĩ thực sự sống được bằng nghề của mình, tiếp tục đầu tư, sáng tạo ra các tác phẩm để truyền cảm hứng cho toàn xã hội bằng các cuộc sống giai điệu, bằng giá value of social…
Nhìn lại đường phát triển của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, Chủ tịch Liên hiệp hội Văn học nghệ thuật Việt Nam Đỗ Hồng Quân đánh giá, đó là một kỳ tích, chưa từng xuất hiện trong new public change on the area of the rights, bảo vệ quyền tác giả và lợi ích chính của những người sáng tạo nghệ thuật. Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Hồng Quân, đây là hình ảnh mẫu cho sự quyết liệt, dũng cảm trong việc nhận vai trò thực thi, quyền bảo vệ, lợi ích hợp pháp của người sáng tạo, là tấm gương trong công việc cuộc đổi mới đất nước để giữ và lan tỏa giá trị tài năng của những người lao động, sáng tạo văn học nghệ thuật nói chung, trong đó có âm nhạc.