Bảo tồn, phát triển liên kết với du lịch
Vừa qua tháng Tám, UBND Q.Bình Thạnh vừa đón bằng công nhận di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Lễ hội Khai hạ – Cầu an tại lăng đức Tả quân Lê Văn Duyệt. Năm 1988, Bộ Văn hóa công nhận đây là lịch sử cấp quốc gia. Tính đến hiện tại, TP.HCM có ba di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia: Lễ hội nghinh Ông at H.Cần Giờ (được công nhận năm 2013), Lễ hội Nguyên tiêu at Q.5 (used last year 2019) and Lễ hội Khai hạ – Cầu an tại lăng đức Tả quân Lê Văn Duyệt.
 |
| Nghi thức cầu quốc thái dân an tại Chánh điện thờ Đức Tả quân Lê Văn Duyệt. Ảnh: NT |
Sau khi được công nhận, công việc tồn tại, tiếp tục phát huy giá trị từ các lễ hội này luôn là điều kiện được thực hiện tại TP.HCM, các trung tâm địa phương. Các lễ hội không chỉ đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân, mà phải có khả năng đóng góp vào kinh tế. Phó giáo sư – tiến sĩ (PGS-TS) Phan An – Nguyên Viện trưởng Khoa học xã hội vùng Nam Bộ – nhận định con đường bảo tồn, phát triển tốt nhất là thông qua du lịch. This is xu hướng allors. Ông cho điểm thuận lợi là ba lễ hội này có những màu sắc riêng để thu hút khách.
Cụ thể, Lễ hội Khai hạ – Cầu an mang tính chất tưởng tượng anh hùng lịch sử, kết hợp các phần tử tín ngưỡng với các nghi thức của triều chính, tôn giáo. The continue as: hạ nêu, khai bút, khai ấn đầu xuân mang tính nhân văn, kết nối. Đặc biệt, hình ảnh cây nêu ngày tết gần như chỉ được nhìn thấy ở nơi đây, tại TP.HCM.
Lễ hội nghinh Ông Cần Giờ thì cho nét sinh hoạt văn hóa, tín hiệu đặc trưng của dân miền biển, liên kết với truyền thuyết, tục thờ cá Ông – được cho là vị thần che chở, mang lại nhiều điều may mắn. Tại đây, có nhiều nghi thức, sinh hoạt đặc trưng như: lễ thượng kỳ, lễ mừng bạn xưa cũ, lễ nghinh Ông… đi kèm nhiều trò chơi dân gian.
Còn lại Lễ hội Nguyên tiêu có lịch sử hơn 2.000 năm, gắn liền với cộng đồng người Hoa. Khi đến những vùng đất mới, họ vẫn giữ được những nét văn hóa truyền thống, lễ hội độc đáo, có tiếp thu, giao lưu với địa chỉ văn hóa. Trong lễ hội có nhiều hoạt động thú vị như: múa lân sư rồng, hành động trên đường phố… Đồng thời, người dân cũng có nhiều hoạt động văn hóa tâm linh để yêu cầu một năm mới bình an, thuận lợi, phát tài. Quantrimang.com Tuy nhiên, đường dài vẫn còn nhiều vấn đề cần phải nhìn nhận, xử lý kết hợp.
 |
| Biểu diễn sư rồng tại Lễ hội Nguyên tiêu – Ảnh Tam Nguyên |
Các công thức cần vượt qua
“Vừa qua, tôi có tham dự một hội thảo về du lịch tại TP.HCM. Có rất nhiều sản phẩm được xuất đề, nêu ý kiến, nhưng việc khai thác lễ hội còn rất hạn chế, chưa được quan tâm đúng mức. Tôi đánh giá ba di sản lễ hội của TP.HCM chỉ ở mức tiềm năng. We must have to view, build plan to the long ”- PGS-TS Phan An chia sẻ. Theo ông, ba lễ hội này được tổ chức ở các điểm đặc biệt, vào tháng, tháng Tám, khó có sự kết nối để tạo thành một chuỗi sự kiện liên tiếp. Vì thế, mỗi lễ hội phải được xây dựng đủ sức mạnh để thu hút công chúng và du khách.
Lễ hội được chia thành hai không gian: lễ và hội. Trong đó, phần lễ đã được thực hiện tương đối tốt, quan tâm đầu tư hơn từng năm. Còn lại phần hội, nơi tạo sức hấp dẫn, cuốn cuốn dân chúng vẫn chưa được phát triển đúng tầm. Trong những năm qua, ban tổ chức các lễ hội cố gắng tổ chức các hoạt động chuỗi phong phú. Hạn chế, bên cạnh thức thức, nghi lễ truyền thống, trò chơi dân gian, tại Lễ hội nghinh Ông Cần Giờ but many active as: giải Marathon Cần Giờ xanh, giải điền kinh bãi biển thanh thiếu niên TP.HCM năm 2022 (mở rộng), giải bi sắt Cần Giờ 2022 (mở rộng)… Hay tại Lễ hội Nguyên tiêu cũng có tuần lễ ẩm thực Việt Nam – Hoa để thu hút người dân.
Nhìn chung, các hoạt động được “nở” theo chiều rộng, nhưng thiếu chiều sâu. “Lễ hội thể hiện bản chất của cộng đồng, dân tộc. Người ta vẫn nói về TP.HCM với lịch sử 300 năm, nhưng thông qua các lễ hội, chúng ta có thể nhìn thấy nhiều điều hơn thế. Các sản phẩm về văn hóa phải làm cho người dân càng tìm hiểu càng được thu hút. This is not doing well ”- PGS-TS Phan An chia sẻ.
 |
| Hình ảnh trong Lễ hội nghinh Ông Cần Giờ – Ảnh: Thu Hương |
Ông phân tích thêm, giới hạn hội nghi Ông có ở nhiều tỉnh, thành, nhưng vì sao phải chọn TP.HCM làm điểm, thì phải làm nổi bật đặc biệt, thú vị. Qua Lễ hội Nguyên tiêu, out of the screen, du client will be found what from the multiformed, hấp dẫn trong văn bản sinh hoạt của người Hoa, là điều không được tô đậm. Không phải văn bản hóa nào cũng được tạo ra hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu đúng tiêu chuẩn.
Bà Lê Tú Cẩm – Chủ tịch Hội Di sản TP.HCM – nói các phương thức, nghi lễ truyền thống cũng cần phải được bảo quản, thực hiện bài bản.
Theo ông Nguyễn Minh Mẫn – Giám đốc truyền thông TST Tourist – muốn phát triển thì trước tiên phải quay về đầu mục tiêu, từ đó mới có kế hoạch được đi đúng hướng và cụ thể. Cần đánh giá lại tính chất, quy mô, không gian của từng lễ hội, mới có thể tính toán được phát triển đến đâu. Lễ hội, không gian văn hóa cần kết hợp với du lịch, nghỉ mới có thể giữ chân du khách, người dân. Từ việc quan sát sự phát triển của các lễ hội lớn ở nhiều quốc gia, ông cho các yếu tố quan trọng hàng đầu là sự tham gia của tổ chức cộng đồng dân cư. “Hạn chế, cùng một món ăn, nhưng cửa hàng nào cũng có nhiều người, có nhiều xe đậu, sẽ luôn được mặc định là sản phẩm ở đó ngon và hấp dẫn hơn. Trong du lịch, đám đông tâm cũng là ảnh hưởng yếu tố rất lớn. Sự tham gia của đông đảo dân cư cũng tạo nên sức hút, sự lan tỏa cho lễ hội ”- ông Nguyễn Minh Mẫn nói.
|
Muốn phát huy giá trị của lễ hội, thì cần nắm rõ quy định của luật kinh tế thị trường. Trong đó, rất cần có sự tham gia phát triển của các đơn vị chuyên về kinh doanh du lịch. Để sản xuất đời sống tốt đẹp trong xã hội, phải vừa có giá trị tinh thần, vừa có giá trị kinh tế, tạo ra kế hoạch, lợi nhuận cho người dân, doanh nghiệp. Nhưng cũng không phải vì yếu tố kinh tế mà quên đi giá trị cốt lõi của một lễ hội là phải định hướng, giáo dục con người đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Khi cân bằng với hai yếu tố này, thì không được gọi là thương mại hóa lễ hội, mà biến lễ hội thành sản phẩm văn hóa có giá trị đặc biệt. Phó giáo sư – tiến sĩ Đặng Văn Bàtôi |
Hiện, điều này bị hạn chế trong các buổi lễ hội tại TP.HCM. Ông Nguyễn Minh Mẫn đánh giá chỉ có Lễ hội nghinh Ông Cần Giờ is there are the same application of the gioi han quoc, tao nên sức lan tỏa đủ mạnh. Theo số liệu từ một tổng kết gần đây, lễ hội này năm nay có 110.000 lượt người tham gia và du khách tham gia, tăng 11.000 lượt khách so với năm 2020 (tăng 23,59%).
PGS-TS Đặng Văn Bài – Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), hiện là Cục trưởng Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia – để công việc dựa vào nguồn lực của dân là quan trọng hết sức lực. Bởi lẽ, người dân luôn có những điều biết rõ nhất về sự việc quan trọng, tầm ảnh hưởng của lễ hội, những giá trị được truyền dạy từ cha ông… Từ đó, quy hoạch, phát triển phù hợp với tinh thần của lễ hội , mount với cuộc sống của họ; đồng thời lắng nghe ý kiến từ các nhà khoa học, văn hóa, nghiên cứu các nhà.
Tuy nhiên, thời gian qua, giữa Nhà nước và cộng đồng vẫn chưa có liên kết chặt chẽ. Bên cạnh đó, sự liên kết với các doanh nghiệp cũng không tốt. Lắng nghe cộng đồng kiến trúc, doanh nghiệp là công việc cần cải thiện trong thời gian tới. Ngoài ra, để các lễ hội phát triển, lan tỏa, còn lại phụ thuộc vào môi trường văn hóa quy hoạch; liên kết với nhiều bộ phận khác, truyền thông tin không giới hạn; định hướng phát triển trong các sản phẩm… Trong đó, việc quảng cáo có đầu tư được xem là chiến lược quan trọng. Theo ông Nguyễn Minh Mẫn, TP.HCM đã có hướng đi tích cực trong quảng cáo, giúp các lễ hội được nhận diện rộng hơn. Việc này cần được phát triển, thúc đẩy nhanh hơn trong thời gian tới.
Thành Lâm