Trong báo cáo tài chính quý 2/2025 vừa được Vietbank công bố, nhiều nhà đầu tư và chuyên gia tài chính đã không khỏi bất ngờ trước diễn biến trái chiều giữa các chỉ số thu nhập. Cụ thể, mặc dù thu nhập ngoài lãi tăng vọt, nhưng lợi nhuận sau thuế của ngân hàng lại giảm gần 48% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này đặt ra một câu hỏi lớn: “Thu ngoài lãi tăng mạnh, vì sao lợi nhuận quý 2 Vietbank sụt giảm?”
Để trả lời câu hỏi này, cần phân tích kỹ từng yếu tố cấu thành lợi nhuận cũng như những biến động chi phí vận hành và chiến lược tín dụng của Vietbank trong bối cảnh kinh tế nửa đầu năm 2025.
Bức tranh tài chính quý 2 của Vietbank có gì đặc biệt?
Theo báo cáo tài chính hợp nhất, lợi nhuận sau thuế của Vietbank trong quý 2/2025 chỉ đạt 77 tỷ đồng, giảm tới 47,9% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là thu nhập ngoài lãi – bao gồm các khoản thu từ dịch vụ, mua bán chứng khoán, kinh doanh ngoại hối… – lại tăng gấp đôi, đạt hơn 400 tỷ đồng.
Tỷ lệ thu ngoài lãi trên tổng thu nhập hoạt động tăng mạnh, cho thấy Vietbank đang nỗ lực đa dạng hóa nguồn thu, giảm phụ thuộc vào hoạt động tín dụng truyền thống. Đây là xu hướng chung trong ngành ngân hàng, khi biên lãi ròng (NIM) đang chịu sức ép do cạnh tranh huy động và tín dụng chững lại.
Nguyên nhân khiến lợi nhuận sụt giảm mạnh
Dù có chuyển biến tích cực ở mảng phi tín dụng, song Vietbank vẫn không thể duy trì lợi nhuận tích cực vì nhiều lý do then chốt:
Chi phí hoạt động tăng vọt: Trong quý 2, chi phí hoạt động của ngân hàng tăng 18%, chủ yếu đến từ chi phí nhân sự, thuê ngoài và đầu tư cho hệ thống công nghệ. Đây là hệ quả của việc mở rộng quy mô hoạt động và số hóa dịch vụ, nhưng lại gây áp lực lớn lên lợi nhuận trong ngắn hạn.
Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tăng cao: Dự phòng rủi ro là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng. Quý này, Vietbank trích lập dự phòng gấp đôi so với cùng kỳ, điều này phản ánh sự thận trọng trước những rủi ro tín dụng tiềm ẩn trong bối cảnh kinh tế phục hồi chậm.
Tín dụng tăng trưởng chậm: Trong khi nhiều ngân hàng tăng trưởng tín dụng trên 8–10% trong nửa đầu năm thì Vietbank chỉ tăng trưởng ở mức khiêm tốn. Điều này đồng nghĩa với việc nguồn thu từ lãi không tăng trưởng tương xứng, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận.
Chiến lược phát triển thu ngoài lãi của Vietbank
Dù lợi nhuận sụt giảm, nhưng điểm sáng là Vietbank đang cho thấy chiến lược dài hạn trong việc phát triển các nguồn thu phi truyền thống. Cụ thể, các mảng như:
- Dịch vụ thanh toán và quản lý tài khoản doanh nghiệp
- Tư vấn tài chính, bảo hiểm, phát hành thẻ tín dụng
- Kinh doanh ngoại hối và đầu tư chứng khoán
đều ghi nhận mức tăng trưởng khả quan. Việc đầu tư mạnh vào hạ tầng công nghệ số, nền tảng ngân hàng số và các ứng dụng tài chính tích hợp cho thấy Vietbank đang chuẩn bị cho giai đoạn tăng trưởng bền vững hơn trong tương lai.
Rủi ro và thách thức trong giai đoạn cuối năm 2025
Tuy nhiên, Vietbank cũng phải đối mặt với một số thách thức không nhỏ trong những tháng còn lại của năm 2025:
Chất lượng tín dụng chưa rõ ràng: Với tỷ lệ nợ xấu được kiểm soát ở mức an toàn, nhưng việc tăng trích lập dự phòng cho thấy ngân hàng đang phải xử lý nhiều khoản vay có dấu hiệu rủi ro.
Áp lực chi phí vốn: Cạnh tranh lãi suất huy động trong hệ thống ngân hàng đang diễn ra mạnh mẽ. Để giữ chân khách hàng, ngân hàng buộc phải nâng lãi suất huy động, dẫn đến biên lãi ròng bị thu hẹp.
Biến động kinh tế vĩ mô: Những thay đổi trong chính sách tiền tệ, biến động tỷ giá và thị trường tài chính quốc tế đều có thể tác động gián tiếp đến hiệu quả kinh doanh của Vietbank trong ngắn hạn.
Vietbank cần làm gì để cải thiện lợi nhuận trong thời gian tới?
Để cải thiện lợi nhuận, Vietbank cần thực hiện một số chiến lược sau:
Tối ưu hóa chi phí vận hành: Tái cơ cấu bộ máy, tinh gọn quy trình và ứng dụng công nghệ để tiết kiệm chi phí là điều cần thiết nhằm cải thiện biên lợi nhuận.
Tăng trưởng tín dụng chọn lọc: Tập trung vào các phân khúc tín dụng an toàn, sinh lời cao như cho vay tiêu dùng cá nhân, SME có bảo đảm hoặc các dự án đầu tư đã có dòng tiền ổn định.
Phát triển thêm sản phẩm dịch vụ mới: Các sản phẩm fintech, ví điện tử, đầu tư tài chính cá nhân và bảo hiểm đang là xu hướng. Vietbank cần đẩy mạnh kênh này để tiếp cận nhiều nguồn thu hơn.
Góc nhìn nhà đầu tư: Lợi nhuận sụt giảm có đáng lo?
Lợi nhuận giảm luôn là tín hiệu không mấy tích cực đối với nhà đầu tư. Tuy nhiên, cần nhìn nhận ở góc độ dài hạn. Việc Vietbank chấp nhận đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, nâng cao năng lực quản trị và phát triển thu nhập ngoài lãi là bước đi chiến lược. Nếu kiểm soát tốt nợ xấu và tối ưu được chi phí, Vietbank hoàn toàn có thể trở lại quỹ đạo tăng trưởng từ năm 2026.