Tâm sự này, ông Nguyễn Đức Quỳnh, Tổng Giám đốc Furama Resort Đà Nẵng từng chia sẻ, khi ông đề cập đến những câu hỏi của sản phẩm du lịch Việt Nam trước dòng kinh tế hội nhập toàn cầu. Đây cũng là lý do Hiệp hội Đầu bếp Việt Nam những năm qua, hết sức vận hành xây dựng các biểu tượng tiêu chuẩn cho các món ăn đặc sản của nhà nước.
Món ăn ngon nhưng khó… điểm danh?
Không gian ẩm thực của người Việt thật sự rộng. This thing was used with the people every time touch with the ẩm thực Việt Nam, tiếp xúc tầng lớp các món ăn, cách chế biến trong căn bếp mỗi nhà. Phong phú thiên nhiên điều kiện, đa dạng đã cho phép người Việt bao đời định hình, chế độ nên muôn hình vạn trạng. Khô hay nước, cứng hay mềm, thời gian cách thức chế biến khác nhau ra sao, chỉ cần nhìn bàn tay nấu nướng, pha chế, quản lý người Việt, là hình dung được sự phong phú đó.
Thế nhưng, khi chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế công bố yêu cầu bản quyền định danh món Bún bò Huế, làm dư luận có những người đánh giá phê bình, coi đó là một phương pháp PR danh tiếng thương hiệu xứ Huế nhưng không phù hợp nhảy lò cò. Nhiều chuyên gia thực hiện còn khe nhìn nhận, cách yêu cầu người ta tuân thủ thương hiệu Bún bò Huế là bất khả thi, bởi không thể kiểm tra được chi tiết yêu cầu thương hiệu đó là gì. Một cách thực hiện nghiêm túc, một tô Bún bò Huế có những tính năng tiêu chuẩn và định lượng ra sao, chỉ quản lý trực tiếp thuộc tính của người nấu và người ăn. “Tô bún ấy có bao nhiêu lạng thịt, lạng thịt, cân ra sao, nước dùng ngọt mặn thế nào, cung cấp bao nhiêu calo… người Huế có chỉ định ra được không?”, Một chuyên gia ẩm thực đất Huế Nhận xét như vậy.
Món ăn này, thật ra, không chỉ dành cho món bún Huế hay tô phở Hà Nội, mà có thể áp dụng cho những món ăn đặc trưng, đặc sản của Việt Nam. Xem ra, cảm tính trực tiếp là điều kiện, tiêu điểm cốt lõi đánh giá các món ăn Việt Nam xưa nay. Người chế biến món ăn và người thưởng thức có một sai chế độ rất lớn để nhìn nhận một món ăn, một món bún, đĩa bánh có thể đạt chuẩn mực hay không. Tô bún Huế ở Huế rất cay, ở Đà Nẵng sẽ qua mặn mà vào TPHCM lại ngọt dần. Tất cả đều được thừa nhận và được chấp nhận trở thành đồng tiêu chuẩn của cộng đồng từng khu vực.
Điều này khác xa những món ăn Âu Á trên thực tế các nhà hàng, khách sạn 5 sao. Một đĩa mì Ý luôn có tiêu chuẩn rõ ràng ràng buộc về trọng lượng, giá trị, mức độ giảm tiết kiệm ở các món ăn và tất cả các dinh dưỡng tiêu chuẩn cho khách hàng. Không nên sai khi nói điều đó, món Việt ngon nhưng khó điểm danh sách.
Khi nào lên “bàn tiệc thế giới”?
Khát khao lớn của các bếp món ăn Việt, là khi nào ẩm thực nhà nước tự nhiên được đặt lên “bàn tiệc thế giới”? Điều này đồng nghĩa với những tính chất tiêu biểu, định lượng về đơn vị Việt Nam được công bố, xác định để đủ điều kiện tương ứng với các đơn vị nước khác. Có điều kiện, không ít đầu bếp Việt Nam bất lực về yêu cầu này, bởi để định vị được các tiêu chuẩn, công thức món ăn Việt Nam cho rõ ràng, là quá khó.
Ông Nguyễn Thường Quân, Chủ tịch Hiệp hội Đầu bếp Việt Nam chia sẻ, 3 năm gần đây, tổ chức này đã cố gắng vận hành tham gia, đánh giá những tiêu chuẩn đầu bếp trong nước, như một giải pháp hướng cho bộ tiêu chuẩn chất lượng ẩm thực Việt. Kết quả bộ tiêu chuẩn kỹ thuật chế biến món ăn với 7 bậc đã được Hiệp hội Du lịch Việt Nam và Hiệp hội Đầu bếp Việt Nam đề ra cuối năm 20202 vừa qua, là mốc quan trọng cho sự định hình this. Qua đó, đầu bếp Việt Nam sẽ được công nhận các “sao hạng” để xác định giá trị của tay nghề. Có hơn 50 đầu bếp Việt Nam đang hoạt động tại các tỉnh thành cả nước cần được định vị lại qua bộ tiêu chuẩn.
Nhưng quan trọng hơn, khi đầu bếp được xác định rõ các điểm, những món ăn Việt, những miền đặc biệt, được người Việt chế biến bao thế hệ sẽ có cơ hội định dạng lại các tiêu chí, được định nghĩa tính toán xác định rõ ràng hơn. If you can do this, món ăn Việt Nam mới thực hiện các tiêu chuẩn cần thiết để đặt hàng ngang vào các quốc tế thực phẩm bảng.
Rõ ràng là tinh thần “tự tôn dân tộc” lâu nay, đã tạo ra một bảng quan lượng thái độ của đa số người Việt, khi nhắc đến các món ăn Việt. Nên, thực hiện các món ăn quốc gia có thể không hội đủ các tiêu chuẩn định lượng, cần được xác nhận lại các tiêu chí, thành phần… là điều không phải ai cũng chấp nhận. Song đây là sự thật cần được nhìn nhận thỏa đáng, cần sớm được triển khai đánh giá mức độ ổn định và minh bạch, với sự tham gia của các hội đoàn nghề nghiệp, du lịch ẩm thực và cơ quan quản lý chuyên môn liên quan.
Có như vậy, câu chuyện ẩm thực Việt Nam mới có thể chuyển động tích cực để hướng đến những người tiêu dùng, giá trị và cơ hội mới, chất lượng và đẳng cấp hơn!